آموزش جنسی کودکان

معمولاً به دلیل مسائل مذهبی و فرهنگی جامعه ما صحبت کردن درباره مسائل جنسی تابو محسوب می‌شود و حتی درمانگران به راحتی درباره این موضوع صحبت نمی‌کنند. به همین دلیل والدین نسبت به مفهوم آگاهی دارند اما نمی‌دانند از چه جملات و عباراتی استفاده کنند. پس سعی ما بر این است که بتوانیم ساده و خودمانی والدین را با جملات کاربردی آشنا کنیم.

در ابتدا قانون رپح را شرح می‌دهیم قانونی که برای هر مسئله جنسی که برای کودک به وجود می‌آید می‌توانیم از آن استفاده کنیم.

ر : ما رفتارهای عجیب و غریب در کودکان نداریم بهتر است بگوییم ما تا حالا با این موضوع مواجه نشدیم و ندیدیم. رفتار والدین ممکن است عجیب و غریب باشد اما در مورد رفتار کودک نه.
پس رفتارهای عجیب و غریب و اغراق آمیز در مقابل هر رفتاری که از طرف کودک اتفاق افتاد نداریم.

پ : پیش‌بینی خطرناک نکنیم از جملاتی مثل عیب و گناه است یا خدا تو را به جهنم می برد استفاده نکنیم.

ح : حذف نکنید، سعی نکنیم رفتاری را سرکوب و حذف کنیم هر چه بیشتر به کودک تأکید کنیم کاری را انجام ندهد آن رفتار پررنگ تر می‌شود.

مثال:شکایت همیشگی مادران از خودارضایی کودک در هر سنی

دلیل این اتفاق این است که وقتی کودک به طور اتفاقی متوجه می‌شود تماس با آلت تناسلی‌اش می‌تواند برایش لذّت بخش باشد این کار را تکرار می‌کند ولی دریافت جنسی از این کار ندارد و با لذت جنسی در بالغین متفاوت است.

قانون رپح نداریم را نسبت به این موضوع رعایت می‌کنیم. فقط با جایگزین رفتار می‌توانیم توجه و تمرکز کودک را منحرف کنیم‌، هر چقدر پیشنهاد ما لذت بخش‌تر باشد احتمال جایگزین شدن آن بیشتر است. اگر تأثیرگذار نبود بهتر است حساسیت نشان ندهیم و کودک را رها کنیم، وقتی کودک متوجه شود مادر حساسیتی ندارد احتمال اینکه آن رفتار از بین برود خیلی بیشتر است.

سوال‌های کودکان

ما باید به این نکته مهم توجه کنیم که بچه‌ها با هم متفاوت هستند و همه در یک سن خاص نسبت به یک موضوع کنجکاو نمی‌شوند و در مورد آن سوال نمی‌پرسند. سوالات بچه‌ها از هم متفاوت است.

مراحل رشد

 ۲_۰ سالگی مرحله دهانی کودک نامیده می‌شود، کودک در این مرحله از طریق دهان و مکیدن و پوست و لمس لذت را تجربه می‌کند.

۳_۲ سالگی مرحله مقعدی است مرحله‌ای که کودک لذت را با کنترل ادرار و مدفوع تجربه می‌کند. در این مرحله نباید نسبت به ادرار و مدفوع بچه‌ها واکنش‌ها و رفتارهای نادرست نشان بدهیم. (واکنش‌های چندشی اه ، وای)

اگر کودکی تمایل به بازی و دست زدن به مدفوع خودش دارد این رفتار را در قانون “رپح نداریم” بگذاریم و از جایگزین کردن و سرگرم کردن کودک با بازی‌های دیگر که لمسی هستند استفاده کنیم مثل خمیربازی یا گل بازی.

 ۶-۳ سالگی مرحله آلتی مرحله‌ای که کودکان کم کم مفاهیم را یاد می‌گیرند و کنجکاوی‌ها شروع می‌شود. تربیت جنسی و آموزش پله به پله مربوط به این مرحله است.

اولین واکنش بعد از هر سوال کودک “خودت چی فکر میکنی؟”

قبل از اینکه شروع به توضیح دادن کنیم می‌توانیم از این سوال استفاده کنیم برای اینکه بدانیم اطلاعات کودک چقدر است و از کجا کمک بگیریم که متناسب با دانسته‌ها و دیده‌ها و شنیده‌های او به او بیاموزیم نه کمتر و نه بیشتر.

اسم ناحیه خصوصی را چطور معرفی کنیم؟ با مثال مفهموم عمومی و خصوصی را توضیح می‌دهیم بعد از درک این موضوع می‌توانیم اسم این مناطق را به کودک بگوییم که اگر کسی از این مناطق حرف زد کودک متوجه شود. پس دقیقاً باید بگوییم آلت تناسلی، پستان، واژن، بیضه چون خصوصی خیلی کلی است. سپس بیان می‌کنیم که به کسی اجازه نمی‌دهیم ببیند یا دست بزند و اگر کسی خواست این کار را انجام بدهد باید به من و پدرت اطلاع بدهی یا داد بزنی یا اگر کسی نبود آنجا را ترک کنی و بگویی اجازه ندارد به مناطق خصوصی تو دست بزند.

بیان تفاوت دخترها و پسرها

می‌توانیم بگوییم که دخترها بیشتر دامن می‌پوشند و پسرها بیشتر شلوار می‌پوشند، دخترها بیشتر موهای بلند دارند و پسرها بیشتر موهای کوتاه و همین قدر که ظاهرشان متفاوت است مناطق خصوصی هم متفاوت است ولی ما نمی‌بینیم. می‌توانیم اجازه بدهیم که نوزادی را موقع عوض کردن پوشک با تایم مناسب ببیند (نه زیاد نه کم برای جلوگیری از کنجکاوی کودک.)
و بعد از این اگر سوالی پرسید به راحتی جواب بدهیم و تکرار کنیم که آدم‌ها با هم متفاوت هستند.

نکته: از ۳.۵ سالگی به بعد بهتر است کودک با والد همجنس به حمام برود و نواحی خصوصی پوشیده باشد.

جواب به سوال: من از کجا و چطور به دنیا آمدم؟
قبل از توضیح دادن می‌پرسیم خودت چی فکر میکنی؟ و بعد یک پله بالاتر از اطلاعات خودش جواب می‌دهیم و نه بیشتر.
بچه ها متناسب با سنشان قانع می شوند.

در سه سالگی همین که بگوییم تو از شکم من اومدی بیرون قانع می‌شوند.

در ۶_۴ می‌گوییم در شکم همه خانم‌ها یک عضوی وجود دارد که بچه در آن بزرگ‌ می‌شود و بعد خانم دکتر بچه را بیرون می‌آورد.

اگر کودک این سوال را بپرسد که مامان و بابا چطور با هم بچه به دنیا می آورند؟
بعد از پرسیدن سوال همیشگی خودت چی فکر میکنی؟

می‌توانیم بگوییم وقتی دو نفر همدیگر را خیلی دوست دارند و با هم ازدواج می‌کنند وقتی همدیگر را بغل می‌کنند موادی از بدن پدر و مادر با هم ترکیب می‌شود و بچه به وجود می‌آید.
اگر کودک اسم مواد را پرسید می‌گوییم اسپرم در بدن پدر و تخمک در بدن مادر.

سوالات دیگر برای دوره نوجوانی ۱۲_۱۱ سالگی است که با کنجکاوی و تمایل به بیشتر دانستن بیان می‌کنیم که آلت تناسلی پدر و مادر این قابلیت را دارد که این مواد را با هم ترکیب کند و در بدن مادر نگه دارد.

می‌توانیم از عکس های نقاشی شده کمک بگیریم.

اگر در مواقعی نتوانستیم جواب سوال کودکان را بدهیم به راحتی و قاطع بدون سردرگمی یا خجالت بگوییم که سوالت غیرمنتظره بود اجازه بده فکر کنم که جواب را چگونه به تو انتقال بدهم و با آموزش پله به پله پیش برویم.

نکته: نمی‌توانیم طوری جواب بدهیم که بچه فکر کند ما بلد نیستیم یا جوابش را نمی‌دانیم یا نمی‌خواهیم جواب بدهیم و یا حتی فکر کند خودش بهتر می‌داند.
بچه‌هایی که از سمت والدین جوابی درخصوص سوالات جنسی دریافت نمی‌کنند به سراغ رفتارهایی مثل سوال پرسیدن از افراد بزرگتر از خود یا سایت‌های نامناسب بروند که ممکن است در این صورت مورد سوءاستفاده قرار بگیرند.
سعی بر این است که پدر و مادر بتواند درباره این مسائل با کودکشان گفتگو کنند و توضیح بدهند تا رابطه خوب و صمیمانه‌ای که باید در بین کودک والد شکل بگیرد برای سوالات و مسائل احتمالی آینده. اگر والدین مقاومت کردند و نتوانستند در این زمینه ارتباط برقرار کنند جلسه‌ای با حضور درمانگر کودک و والدین تشکیل می‌شود.