با كودك خجالتی چه برخوردی کنیم که سالم باشد؟
اول اینکه مراقب برچسبی که به او میزنیم باشیم. برچسب ها مثل ویژگی های مادرزادی میشن که دیگه راهی برای تغییر نمیذارن. پس به هیچ فردی نه کودک نه نوجوان و نه فرد بزرگسال …
نگید: فلانی خجالتیه. فلانی آدم خجالیتیه. یا فلانی کلا خجالتیه!
در جمع، از گفتن جملاتی مثل «اونو ببخشید،کمی خجالتیه!» خودداری کنید.
این حرف ها باعث میشه فرزند شما احساس کنه دچار مرضی درمان ناپذیره و خجالتی بودن جزو ذات اونه.
این جملات حتی برای اون توجیهی میشه تا نخواد تغییر کنه و از موقعیت هایی که براش سخت میشه فرار کنه!!
اگر كسي گفت: چرا دختر/پسرتون نمياد تو جمع؟!؟
بچه تونو مجبور نكنين بياد تو جمع مثلا یه شعری که به تازگی یاد گرفته بخونه يا برقصه که همه بهش زل بزنن.
فقط مهلت بدید هرزمان خودش خواست – اصطلاحا هرموقع يَـخش آب شد – خودش بياد تو جمع
وادار کردن کودکی خجالتی برای پیوستن به دیگران تنها وضعیت رو بدتر می کنه.
کنار اومدن با خجالت باید به تدریج و به آرامی باشه.
اما درین بین بعضی والدین اشتباها فکر میکنن “وادار نکردن کودک خجالتی به ورود در یک جمع و برقراری ارتباط یعنی اگر نخواست دیگه جایی نریم!!! یا روابط رو محدود کنیم” نــه این هم اشتباهه.
بنابراین از رفتن به جاهای مختلف و جدید و مراودات اجتماعی خودداری نكنيد؛ موقعيت های اجتماعی شدن رو از او نگيريد.
حامی خجالت او نباشید.
ثبت نام نکردن کودک در کلاس ورزش يا مهمونی نرفتن به این بهانه که او خجالتیه، موضوع را بدت تر از چیزی که هست میکنه. ترس و کنار کشیدن والدین به کودک منتقل میشه و در نتیجه بچه بیشتر از جمع و معاشرت می ترسه و فراری میشه.
باید اجازه داد کودک با مشکلاتش کنار بیاد و جایگاهی در میان دیگران برای خودش باز کنه.
برای كمرنگ شدن اين احساس در كودك از او بخوايد در خانه و بين جمع خانوادگی كه راحته شعر بخونه، کاردستی یا نقاشیشو نشون بده، برقصه يا تاتر بازی كنه و بقيه فقط بيننده و مشوق او باشن؛ بعد كم كم تعدادی رو به اين جمع اضافه کنین.
البته معمولا بچه های خجالتی از افرادیکه کارها رو خیلی بزرگ میکنن یا شلوغ و پرهیجان هستن خوششون نمیاد. چون نمیتونن میزان هیجانات اونا رو تحمل کنن.
بنابراین اول از افراد آرام که حتی فقط لبخند گرمی دارن کمک بگیرید.
در مهد يا مدرسه از نقش هايی كه بچه ها در جشن ها جلو جمع بازی ميكنن استقبال كنيد و غير مستقيم از معلم يا مسئول مربوطه بخوايد اونو به اين نقش آفرينی ها تشويق كنن. اما اگر فرزندتون قبول نکرد حداقل از همکاری او در پشت صحنه کمک بگیرن. مثلا تزئین صحنه نمایش. کمک به بازیگران برای پوشیدن لباس ها و نقاب هاشون و…
همچنين اجرای حتی گروهی موسيقی يا گذاشتن گالری نقاشی به كم رنگ شدن اين احساس او كمك ميكنه.
مرجان حسینی زاده
روانشناس کودک، نوجوان و خانواده