بچه دار شدن می تواند دوران بسیار احساسی و با بار مسئولیتی زیادی باشد. گاهی اوقات احساس خستگی یا از دست دادن اشتها می تواند بلافاصله پس از بچه دار شدن طبیعی باشد و ممکن است تا چند هفته طول بکشد. با این حال، احساس غمگینی، خالی بودن یا کناره گیری دائمی یا به مدت طولانی، می تواند نشانه ای از افسردگی بعد از زایمان (PPD) باشد.
زمان های بهبود افسردگی در مادران متفاوت است، اما بعید است که این علایم به تنهایی برطرف شوند. برخی از افراد ممکن است سالها از افسردگی بعد از زایمان رنج ببرند. از آنجا که افسردگی می تواند سلامت مادر و کودک را تحت تأثیر قرار دهد، آمادگی روانی والدین برای بچه دار شدن بسیار مهم است.
فهرست مطالب
شروع علائم و مدت زمان کلی
جدول زمانی افسردگی پس از زایمان
عوامل خطر برای PPD مزمن
چگونه درمان می تواند کمک کند
شروع علائم افسردگی بعد از زایمان و مدت زمان کلی
علایم افسردگی معمولاً بین دو تا شش هفته پس از زایمان خودشان را نشان میدهند. با این حال، افسردگی می تواند تا شش ماه پس از تولد نوزاد ظاهر شود و زنان باید در این مدت به بررسی و پیگیری علایم ادامه دهند.
مدت زمان افسردگی می تواند به سرعت درمان یک زن و سابقه سلامت روانی او در گذشته بستگی داشته باشد.
میدانید به طور متوسط 31.3 درصد از مادران هنوز در سه تا چهار ماه پس از زایمان، 23.1 درصد تا یک سال بعد و 38.5 درصد در سه سال اول پس از زایمان، معیارهای تشخیص افسردگی را نشان داده اند؟
درمان توسط روانپزشک و دارو درمانی می تواند مدت زمان افسردگی پس از زایمان (PPD) را برای بسیاری از افراد کوتاه کند. البته گزینه های درمانی دیگری هم وجود دارد که از لحاظ ایمنی کودک در دوران شیردهی مطمئن تر باشیم.
جدول زمانی افسرده شدن پس از زایمان
علائم و نشانه های افسردگی بعد از زایمان ممکن است با گذشت زمان تغییر کند. هیچ زمان بندی استانداردی برای افسردگی بعد از زایمان وجود ندارد، اما بسیاری از زنان ممکن است تغییرات مشابهی را در هفته ها و ماههای اول پس از تولد فرزند خود تجربه کنند:
یک تا شش ماه بعد از بدنیا آوردن نوزاد:
این زمان معمولاً یک دوره تغییرات خلقی شدید را نشان می دهد و زمانی است که افسردگی بعد از زایمان برای اولین بار ظاهر می شود. این دوره با نوسانات خلقی و حداقل خواب مشخص می شود.
شش ماه تا یک سال بعد از زایمان:
در این مرحله، علائم فروکش کرده است. اگر تغییر خلق و خوی مادر ادامه داشت، باید با پزشک مشورت شود. زنان در این مرحله ممکن است تحت درمان های جدی افسردگی بعد از زایمان قرار گیرند که شامل دارو درمانی، روان درمانی وا شیوه های “مراقبت از خود” مانند مدیتیشن یا یوگا می شود.
یک تا چهار سال پس از زایمان:
در این مرحله، برخی از زنان ممکن است درمان افسردگی را ادامه دهند زیرا بخش کوچکی از آنها ممکن است سالها پس از تولد نوزادشان علائم افسردگی را همچنان تجربه کنند. زنان دیگر ممکن است فرزند دیگری بخواهند.
دوره افسردگی برای همه متفاوت است. با این حال، هرچه زودتر علائم را تشخیص دهید و به روانپزشک و روان شناس مراجعه کنید، سریعتر می توانید جلوی گسترش و آسیب های افسردگی بر خود و اطرافیانتان بگیرید.
عوامل خطر برای افسردگی مزمن بعد از زایمان
عوامل متعددی برای افسردگی پس از زایمان وجود دارد، اما داشتن تنها یک عامل خطر (عاملی که موجب افسردگی میشود) حتما منجر به ابتلا به افسردگی نمی شود.
آگاهی به عوامل خطر به این معنی است که :علائم افسردگی را پس از زایمان زودتر کنترل کنید; یا در مورد حاملگی با پزشک خود در مورد راهکارهای پیشگیرانه صحبت کنید.
- سابقه افسردگی یا بیماریهای روانی در خانواده مادر
- عدم حمایت شریک یا سایر عزیزان
- تجربه یک رویداد استرس زا در دوران بارداری (مانند: خشونت خانگی، فوت عزیزان، ورشکستگی یا ازدست دادن شغل)
- سابقه افسردگی قبل یا در دوران بارداری
- اختلال مصرف الکل یا مواد مخدر
- سابقه یا تجربه زایمان زودرس یا داشتن کودک مبتلا به بیماری مادرزادی
- تجربه عوارض پزشکی در هنگام زایمان
- تجربه احساسات متناقض در مورد بارداری
داشتن سابقه افسردگی قبل از زایمان، یکی از مهمترین عوامل خطر برای ابتلا به افسردگی بعد از زایمان است. صحبت با پزشک در مورد سابقه سلامت روان بهترین راه برای یک دوره امن و سالم بعد از زایمان است.
چگونه درمان می تواند کمک کند
درمان افسردگی پس از تولد نوزاد می تواند علائم خلقی و رفتاری مادر را بهبود بخشد و به او اجازه دهد روی نوزاد متمرکز شود (مثلا بیشتر حوصله بازی با نوزادش را داشته باشد یا زود به خاطر گریه های نوزاد پریشان نشود.)
بعضی از افراد افسردگی بعد از زایمان را دست کم میگیرند. اما این افسردگی می تواند به مرور شدید و جدی تر شود و برای بهبودی مادر ضمن آگاهی اطرافیان، به روان درمانی و در مواردی به دارو درمانی نیاز است.
روان درمانی به همراه دارو درمانی بهترین و کارآمدترین روش درمانی است.
مرجان حسینی زاده
روانشناس کودک، نوجوان و خانواده
اگر نیاز به مشاوره داشتید به شماره 2446 624 901 98+ در واتساپ پیام بدهید.