افسردگی در نوجوانان فراتر از بدخلقی است.
چرخه افسردگی
اکثر ما یک روز در ماه را با احساس افسردگی تجربه کرده ایم، گاهی حوصله نداریم کاری انجام دهیم، مهمانی برویم ، درس بخوانیم و…
اما برچسب افسردگی به نوجوانان کار درستی نیست چون این موارد کاملا موقتی هستند.
زمانی یک فرد افسرده است که در چرخه افسردگی گیر کرده باشد.
چرخه افسردگی چیست؟
زمانیکه افراد در محیطی قرار میگیرند که عذاب آور و استرس آور ،سرزنش گر یا آزاردهنده است یا محیط ،جوی رقابتی دارد؛
این محیط
فرصت یادگیری را از آنها می گیرد.
اجازه نمیدهد مهارتی جدید یاد بگیرند.
به جای مهارت حل مسئله، آنها در رقابتی غیرمنطقی می اندازد.
به خاطر استرس و تشدد افکار نمی گذارد وقتشان را تنظیم کنند.
و چون به جای صمیمیت و حمایت فرد منتظر سرزنش و تنبیه است نمی تواند با دیگران ارتباط موثر برقرار کند.
نقص در این مهارتها باعث میشود که خلق یک نوجوان تغییر کند، احساس بی حوصلگی، بی حالی و کمبود انرژی، بی هدفی، بی برنامگی و بی انگیزگی شود و شور و اشتیاق زندگی را از دست بدهد.
افرادی که این حالت در آنها ماندگار و طولانی میشود متاسفانه یک سری رفتارهای اجتنابی انجام می دهند.
*منظور از رفتارهای اجتنابی یعنی کسی که از ارتباط مستقیم و موثر با دیگران یا از مواجهه با شرایط واقعی زندگی اش دوری می کند. او خود را پشت کارهای بیهوده ای که تنها چند دقیقه اضطرابش را کاهش می دهد پنهان می کند.
گویی با قرصی مسکن خودش را از فشار و درد حل مسایل سخت یا ناخوشایند رها می سازد.
مثل:
- ساعتها پرسه زدن در اینترنت
- استفاده کردن مواد مخدر یا روان گردان و الکل
- اهمال کاری در کارها (پشت گوش انداختن کارهایش)
در نهایت با انجام این کارها به طور موقت و در لحظه حالشان خوب میشود و میل به انجام کار در آنها زیاد می شود؛ ولی دوباره به همان حالت قبل بر می گردند.
پس افسردگی فرد خوب نمیشود چون در چرخه قرار گرفته است.
چه کنیم؟
تکنیک موثر برای شکستن چرخه ی افسردگی
بر اساس نظریه لوینسون افراد افسرده برای شکستن چرخه ی افسردگی باید دوکار انجام بدهند:
- مهارت آموزی به جای نقص در مهارتهایشان
- فعالسازی رفتاری به جای فعالیتهای اجتنابی
اگر افسرده شویم مسلما انگیزه درس خواندن نداریم، انگیزه زندگی نداریم
پس نمیتوانیم منتظر بنشینیم و بگوییم چون افسرده هستم و انگیزه ندارم صبر می کنم تا زمانی که انگیزه آمد شروع کنم.
شما باید در گام های کوچک یک سری از فعالیت هایی که به آن علاقه دارید را شروع کنید
تا کم کم از نتیجه گام های کوچک و موفقی که برداشته اید انرژی بگیرید
و انگیزه لازم در شما به وجود آید.
با این حال اولین مرحله این است که شما بدانید
نشانه های افسردگی در نوجوانان چیست؟
- تحریک پذیری، عصبانیت و پرخاشگری زیاد
- غم و ناامیدی و ناراحتی و خستگی
- گریه های مکرر
- کناره گیری از جمع دوستان و خانواده
- از دست دادن علاقه به فعالیت های روزمره و مورد علاقه و بی حوصلگی
- فکر کردن در مورد مرگ و خودزنی یا اقدام به خودکشی
- تغییر شدید در عملکرد تحصیلی
- احساس گناه و بی ارزشی
- احساس پوچی
- مشکل در تمرکز
- به تعویق انداختن زیاد کارهای اساسی و مهم (مثل به حمام رفتن)
- کنسل کردن قول و قرارها در لحظه آخر
تاثیرات افسردگی در نوجوانان به شرح زیر است:
- مصرف مواد و الکل
- وجود مشکلات در مدرسه
- عزت نفس و اعتماد بنفس پایین
- اعتیاد به گوشی تلفن و فضای مجازی
- رفتارهای بی پروا (رابطه جنسی زیر سال 18)
جملاتی که نباید زمان افسردگی نوجوانان به آنها گفت عبارتند از :
- چرا باید افسردگی بگیری تو که همه چیز داری؟
- چه چیزی کم داری که افسردگی گرفتی؟
- افکار منفی رو در ذهنت پرورش نده ،مثبت فکر کن.
- شاد باش.
- همه ما یک زمان هایی افسرده هستیم.
- خداروشکر کن بدتر ازین اتفاق نیفتاده است.
- خیلی ها آرزو دارن به جای تو باشن.
- به قیافت نمیخوره افسردگی داشته باشی.
یادتان باشد
دوره نوجوانی، دوره خاص و سختی ست؛
برای اینکه نوجوان شما این بخش از زندگیش را به سلامت سپری کند، لازم است که خانواده پناه و همراه خوبی برای فرزندشان باشند.
والدین محترم بهتر است بجای انتقاد و ضعیف دیدن نوجوان :
- دوره ببینید و بیاموزید رفتار صحیح با این دوره مهم زندگی نوجوانتان چیست.
- به روانشناس متخصص نوجوانان مراجعه کنید.
- مدام نوجوانتان را سوال پیچ نکنید.
- وسایلش را مثل کارآگاه نگردید.
- مخفیانه به حرفهایش با دوستانش گوش نکنید.
- درکشان کنید و احساسشان را جدی بگیرید.
- به حریم خصوصی نوجوان احترام بگذارید.
- اجازه بدهید که احساسات و افکارشان را با شما در میان بگذارند.
- روی گوش کردن موثر خودتان (والدین) تمرکز کنید.
- نصیحت کردن، دعوا، پیش داروری و قضاوت بی موقع نوجوان ممنوع است.
- تشویقش کنید و موفقیت های کوچکش را هم یادآوری کنید.
- دورا دور او را تحت نظر داشته باشید و با دوستانش آشنا شوید (فقط آشنا شوید نه اینکه آنها را قضاوت کنید).
- به روان شناس مراجعه کنید.
سخن آخر اینکه ….
تو میتونی این حال رو مدیریت کنی
اگر مدام ذهنت درگیر این باشد که اضطراب دارم ،افسرده ام ، حالم خوش نیست ، به این معنا نیست که تو یک آدم گوشه گیر و افسرده هستی؛
مهم این است که تو باور داری این حالی را که تجربه می کنی تمام واقعیت تو نـیست و خوشبختانه راه هایی برای درمان و مدیریت آن وجود دارد.
با کارهایی از قبیل :
- کمپینگ یا سازگاری (آشپزی ، ورزش کردن، بیرون رفتن با دوستان)
- خواندن کتب خودآگاهی
- دوره دیدن
- مراجعه به روان درمانگر
- مراجعه به روانپزشک
یادت باشد تو چیزی فراتر از احساس افسردگی و اضطراب هستی
روانشناس کودک،نوجوان و خانواده
برای مشاوره می توانید با شماره 2446 624 901 98+ در واتساپ تماس بگیرید.