افسردگی کودکان با نوسانات احساسی دوران بلوغ و رشد، متفاوت است. کودکان احساساتشان را با رفتارشان نشان می دهند تا با کلمات. به جای نشانه های کلاسیک افسردگی مثل یاس و بی انگیزگی، افسردگی در کودکان به شکل خشم ناگهانی، گریه شدید یا وابستگی شدید به والدین بروز می کند.

کودکان خردسالی که توانایی بیان کلماتی چون یاس و بی انگیزگی را ندارند؛ افسردگی را در قالب کلماتی چون سردرد و دل درد توصیف می کنند. به همین دلیل والدین و پزشکان ممکن است برای کمک به آنها در مسیر کاملا اشتباهی قرار گیرند. هرچه کودکان بزرگتر می شوند علائم افسردگی آنها به بزرگترها شباهت بیشتری پیدا می کند. معیارهای تشخیص افسردگی کودکان همانند بزرگسالان است اما علائم افسردگی در کودکان متفاوت است.

علائم احتمالی افسردگی در کودکان و نوجوانان

کودکان نوپا (تا سه سال)

• احساس غمگینی ،چهره ناگویا
• احساس ترس و خجالتی بودن
• وابستگی زیاد به والدین
• گریه یا پرخاش سریع
• عدم تمایل به بازی کردن
• بدخوابی
• مکیدن زیاد انگشتان یا بازی کردن زیاد با آلت تناسلی
• بالا و پایین رفتن سریع وزن
• تغییر سریع عادتهای غذایی

کودکان پیش دبستانی (سه تا شش سال)

• غمگینی یا بی تفاوتی و بی احساسی چهره
• اجتناب از به کارگیری زبان بدن و حرکات صورت (صورت ماسکه)
• رنج بردن از کابوس و بیدار شدن پی در پی از خواب (بدخوابی)
• لذت نبردن از بازی
• افزایش یا کاهش شدید وزن
• عدم تمایل به تحرک

کودکان مدرسه ای (شش تا ده سال)

• خیلی مواقع می گوید که غمگین است.
• در مورد افکار خودکشی صحبت می کند.
• عملکردش در مدرسه خوب نیست.
• عادتهای غذاییش بدون دلیل تغییر می کند.
• احساس می کند از سوی والدین مورد بی مهری و بی توجهی قرار گرفته.
• احساس ترس شدید دارد.
• از ناامیدی رنج می برد.
• فکر و خیال زیادی دارد (مثل نگرانی مدام / ترس مداوم)
• در تمرکز کردن مشکل دارد (مثلا به سوالتان جواب مرتبط نمی دهد. نمی تواند یک مساله را پیگیری کند و تا آخر انجام دهد  و…)

 علائم افسردگی در سنین نوجوانی (ده تا نوزده سال)

• اعتماد به نفس پایینی دارد.
• بی احساس و بی تفاوت است یا خیلی ترسوست.
• خود را از زندگی اجتماعی کنار می کشد.
• نمی تواند تمرکز کند.
• یکباره در تحصیل شکست می خورد. (افت ناگهانی درسی)
• مشکل اشتها یا اختلال خوردن یا اختلال خواب دارد.
• افکار خودکشی دارد.
• در طول روز حالتهای روحی متغیری دارد.
• بی انگیزه است.
• به شدت به وسایل دیجیتالی و فضای مجازی پناه برده.
• از مشارکت در فعالیت ها و دوره همی های خانوادگی یا دوستانه پرهیز می کند.
• نسبت به گفتگو بی میل است.

اصلی ترین نشانه افسردگی در کودکان، بی حوصلگی و بی انگیزگی به فعالیت های همیشگی است.

یعنی کارهایی که تا الان انجام می داده و خوشحالش میکرده دیگر برایش لذت بخش نیست؛

مثلا از پارک رفتن یا رفتن به خانه مادربزرگ دیگر لذت نـمیبرد.

هیچکدام از این نشانه ها لزوما بیانگر افسردگی نــیست.

بنابراین درین شرایط حتما به بررسی دقیق یک متخصص نیاز است.

علل به وجود آمدن افسردگی و خلق پایین در کودکان

• مشکلات خانوادگی و تعارض پدر و مادر
• عزت نفس پایین
• ازهم‌گسیختگی خانوادگی
• وراثت (معمولا باعث افسردگی زودرس می شود)
• از دست دادن ناگهانی عزیزی
• اختلال های به موقع درمان نشده دیگر در کودک (مثل اضطراب جدایی یا اختلال یادگیری …)

برای افسردگی کودکان و نوجوانان چه کنیم؟

روان درمانی، بازی درمانی، شن درمانی و در نهایت دارو درمانی همراه با مشاوره از راهکارهای اصلی این مشکل هستند.

مراحل درمان افسردگی کودکان و نوجوانان نیز مشابه روند درمان در بزرگسالان است.

سخن آخر درباره افسردگی کودکان و نوجوانان …

برای درمان افسردگی در کودکان ابتدا باید تشخیص و ارزیابی دقیق صورت بگیرد. سپس جلسات درمانی در دو محور والد و کودک انجام شود.

اگر فرزند شما تعدادی از این علائم را برای مدتی نشان میدهد و نگران هستید حتما با یک روانشناس کودک یا روانپزشک مشورت کنید.

مرجان حسینی زاده

روانشناس کودک،نوجوان و خانواده

اگر این نشانه ها در فرزند شما هست و نگران هستید حتما

همین حالا در واتس آپ به شماره 9016242446 98+ پیام دهید و مشورت بگیرید

یا برای گرفتن وقت مشاوره از خانم مرجان حسینی زاده اقدام کنید.