خاموش کردن ذهن ۱
قسمت اول از تکنیک های خاموش کردن ذهن 1
همه ما یه مدت دچار افکاری می‌شیم که مدام توی ذهنمون می‌چرخه. باوجودی‌که شاید حتی بارها و بارها پرونده ای رو بسته باشیم، به نتیجه رسونده باشیم یا اصلا ازش گذشته باشیم و بخشیده باشیم، باز هم دوباره فکرش به ذهنمون میرسه.
اینجاست که تکنیک هایی برای خاموش کردن ذهن به کارمون میاد.
-
افراد سه گروه هستن:
یکی گروهی که به دلیل بیکاری مدام فکرشون مشغوله. یعنی به هر دلیلی مثل خستگی و بیماری، افسردگی، درون گرایی، برنامه روزانه شون پر نیست. این افراد به‌خاطر اینکه فعالیت های کمی دارن یا هدفی رو دنبال نمی‌کنن، فکر و خیال زیادی به سرشون میزنه. چون مغز انسانی جوری طراحی‌شده که باید تایم روزش رو به شکلی بگذرونه و نمیتونه تایمش رو زیاد در سکوت و خلأ بگذرونه. کاری که تو مدیتیشن سعی میکنن انجام بدن و انسان رو به خلاء ببرن ولی ذهن عملاً پرواز می‌کنه. پس این افراد که خودشون می‌دونن برنامه‌ی روزانه‌شون پر نیست یا حداقل اون‌چیزی که باید نیستش، این گروه برای خاموش کردن ذهن خود باید برنامه شون رو یه جوری پر کنن.
دومین گروه افرادی هستن که خیلی تنها هستن و ارتباطات بسیار محدودی دارن، دچار نشخوار فکری می‌شوند. ایجاد ارتباط بیشتر با سایرین یکی از تکنیک های خاموش کردن ذهن ماست.
سومین گروه افرادی هستن که دچار اختلالن. یعنی از نظر بالینی وسواس فکری دارن. که ترکیب روان درمانی و دارو درمانی به خاموش کردن ذهن این گروه کمک کننده خواهد بود.
اما گروهی هم برنامه روزانشون پره و علائم بالینی جدی ندارن (یعنی بیشتر از شش ماه نیست که دچار درگیری‌های ذهنی و نشخوار فکری شدن یا اینکه کارکرد زندگی‌شون رو از دست ندادن) ولی در حین انجام هرکاری بازم این افکار تو ذهنشونه. مثلا همین‌طور که رانندگی میکنن مدام یه فکر تکراری تو سرشون می چرخه.
تکنیک های موثر برای خاموش کردن افکار مزاحم:
البته این تکنیک ها با یک‌بار دو بار اثری نمی‌کنند و مثل لاک زدن نیستن تا می‌زنید رنگ و اثرش رو ببینید. بلکه مثل کرم‌های پوستی باید ماه ها بکار برده بشن تا تاثیرشون رو ببینید.
مبارزه و حالت تدافعی نسبت‌به این افکار حالتون رو بدتر می‌کنه. یادتون باشه این افکار به دلیلی به شما هجوم میارن. یک مسئله‌ای در درون شما هست که حل‌نشده. اون مسئله میتونه به موضوعی که فکر می‌کنین مرتبط باشه و میتونه بی‌ربط باشه. یعنی ممکنه شما دارید از چیزی فرار می‌کنید که به این افکار پناه می‌برید.
اما روش بهتر برای چیه؟
- اینکه شما حالت حامی داشته باشین. یعنی با اون بخش از درونتون در افکار مزاحم گیر افتاده، ارتباط برقرار کنید. با خودتون صحبت کنید ببینید چشه؟
چه مشکل یا گره ای در عمق وجودتون پنهانه که به این افکار پناه می‌بره. چرا یک موضوع رو تموم نمی‌کنید تا ذهن شما خاموش بشه؟
اینجور مواقع می تونید از روانشناس ها کمک بگیرید. اما یه زمان‌هایی هست که به هر دلیلی میخواین خودتون مشکلتون رو بررسی کنید. در این شرایط میتونید جلوی آینه ای بنشینید و با اون درونتون ارتباط بگیرید. مثلاً دوتا بخش وجودی شما باهم درگیرن. یک بخش که آسیب‌پذیره با بخشی که سرزنشگره. این میگه: من هنوز دلم گرفته و شکسته ،اون یکی جواب میده: بابا بس کن دیگه و ادامه مکالمه. جلوی آینه بشینید و بذارید هر دو بخش حرفهاشونو بزنن. ممکنه اوایل بخواید چندبار در روز این کارو بکنید.
ممکن است بارها و بارها این کارو انجام بدین ولی بالاخره وقتی پیگیری بکنید به نتایجی می رسید. متوجه می شید که چرا بخشی از درون شما به این افکار چسبیده. یک گره ای اونجا هست که براتون باز می‌شه.
برای خاموش کردن ذهن، یکسری از روان‌شناسان هستند که می‌گن “بنویسید” یعنی با دست راستتون بخشی از درونتون که آسیب‌دیده و آزار دیده بنویسه و با دست چپ اون بخشی که میخواد قوی باشه و سرزنشگره بنویسه. حالا دست چپ و راست رو براساس تسلط مغز می‌گم. درواقع اون دستی که معمولاً می‌نویسیم از طرف بخش آسیب‌پذیر صحبت کنه و دست چپ از طرف بخشی که میخواد مسلط باشه.
- افکار صدای ذهن شما هستند جوری که حتی انگار این افکار گوش آدم رو کر می‌کنه.
باید بهشون آگاه بشید. مثلا درست لحظه رانندگی متوجه بشیدکه: من رانندگی نمیکنم بلکه دارم با خودم حرف می‌زنم این صدا خیلی بلنده. من در حال خوابیدن نیستم همش دارم با خودم حرف می‌زنم.
گاهی این مسئله اونقدر روتین شده که ما متوجه این مسئله نیستیم و یهو چند ساعت گذشته، چند دقیقه گذشته همچنان داریم به یه چیزی که که آخرشم به هیچ نتیجه ای نمی رسه فکر میکنیم.
یکی از تکنیک‌ها آگاه شدن صدای افکارمونه.
چون به محضی که آگاه می‌شیم، برای چند لحظه متوقف می‌شه اما دوباره شروع می‌شه. دوباره باید آگاه بشید نه به این حالت که بس کن دیگه خسته شدم چقدر حرف می‌زنی، نه به این حالت که “خودم با خودم دارم صحبت میکنم، برگردم به کارم.”
برای این توقف میتونید به درخت هایی که حین رانندگی ازشون رد میشید توجه کنید. به چراغ‌ها و نورشون. به لمس دور فرمون توجه کنید. اگر دارید دستمال می‌کشید به دستمال به رنگ و بافتش و پارچه‌ای که زیر دستتون هست توجه کنید و خودتون رو به اون لحظه برگردونید.
ادامه این مطلب رو در مقاله بعدی می‌زارم .
مرجان حسینی زاده
روانشناس کودک، نوجوان و خانواده
اگر نیاز به مشاوره داشتید به شماره 2446 624 901 98+ در واتساپ پیام بدهید.
